Poradnik BnO – część 1 – legenda mapy

Bieg na orientację najlepiej jest poznawać w praktyce, jednak przed wyjściem z domu warto przyswoić trochę wiedzy, żeby nasz „pierwszy raz” był przyjemniejszy. Tym co na pewno warto znać jest legenda mapy.

Oznaczenia stosowane na mapie do biegu na orientację nieco różnią się od tych stosowanych na zwykłych mapach. Przede wszystkim jest ich o wiele więcej, bo mapy do bno są dużo dokładniejsza. Drugą zasadniczą różnicą jest zaznaczenie gęstości (przebieżności) lasu. Na mapie do orienteeringu kolor biały to nie teren otwarty jak na mapach topograficznych(na mapie do bno zaznacza się go na żółto), ale „wysoki” las, czyli taki w którym można swobodnie biec i widać na kilkadziesiąt metrów. Im kolor bardziej zielony tym las gęstszy. Ciemnozielony kolor to gęstwina, w którą lepiej nie wchodzić, bo można tam utknąć.
Ale od początku…

Elementy liniowe
Początkujący nawigator powinien jak najdłużej trzymać się elementów liniowych, do których należą: drogi asfaltowe , drogi leśne , przecinki , strumienie , rowy , linie energetyczne , wały , płoty , granice kultur   (wyraźna granica między dwoma typami lasu).

Kolory, czyli co to „biały las”
Kolejną rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę to kolory. Wysoki las (w żargonie nazywany lasem białym) jest zaznaczony białym kolorem. W takim lesie możemy biec z prędkością porównywalną do tej osiąganej na ścieżce. Najjaśniejszy kolor zielony  to las ciut gęstszy, ale ciągle umożliwiający bieg. Bieg w takim lesie będzie o 20-30% wolniejszy. Kolejny stopień zielonego  to już gęsty las, w którym często będziemy zmuszeni przejść do marszu i nasze tempo spadnie o 50-70%. Przed przebiegiem przez taki las warto zastanowić się nad tym, czy nie lepiej go jednak obiec. Najciemniejszy kolor zielony to gęstwina , w której na pewno nie pobiegniemy, a wręcz może okazać się, że nie uda nam się przez nią przedrzeć – tutaj jeśli pas do przebiegnięcia ma ponad 50m na pewno warto obiegać. Kolor żółty to teren otwarty , jeśli jest z czarnymi kropkami jest to pole uprawne (na zawodach zakaz przebiegania). Zielone pasy na kolorze żółtym lub białym to porost sięgający uda, ale utrudniający bieg (np. jeżyny, wysoka trawa). Kolor niebieski to akwen wodny , a oliwkowy to teren prywatny , na który jest zakaz wstępu.

Elementy punktowe
Na początku warto też zwrócić uwagę na elementy punktowe, przy których często ustawiane są punkty kontrolne (początkujący biegacze z mapą często popełniają błąd i zamiast szukać obiektu, szukają punktu – lampionu, a przecież o wiele szybciej zobaczymy ambonę, niż 30cm lampion?), ale warto je znać również dla pewniejszej nawigacji. Dołek  , niecka , kamień , skałka , ambona , paśnik , charakterystyczne drzewo , korzeń (wykrot) , kopczyk , budynek .

Ostatnim elementem, który należy wprowadzić do swojego wachlarza umiejętności nawigacyjnych są warstwice – więcej wkrótce!
Pełna lista symboli używanych na mapach do biegu na orientacje przygotowana przez Stowarzyszenie Biegaj z Mapą dostępna tutaj.